Dziekan Wydziału Humanistycznego i redakcja czasopisma „Humanities and Cultural Studies” zapraszają do lektury artykułów opublikowanych w najnowszym, wrześniowym numerze czasopisma.
Polska proza ekodokumentarna (Odnaleźć się w świecie. Wstęp do rozważań o polskiej prozie ekodokumentarnej) jest tematem rozważań Angeliki Gieniec (PWSZ w Tarnowie). Autorka analizuje jak rozwijał się ekodokumentaryzm i wskazuje jego cechy dystynktywne, na podstawie twórczości Bohdana Dyakowskiego, Simony Kossak, Jolanty Antas, Adama Wajraka, Zenona Kruczyńskiego i Marcina Kostrzyńskiego. Wskazuje znaczenie dla tej odmiany literatury nurtu animal studies, którego początków w polskiej literaturze można dopatrywać się już w pozytywizmie.
W numerze znajdziecie Państwo fragment pracy doktorskiej Katarzyny Górowskiej, przygotowywanej od kierunkiem profesora Lechosława Lameńskiego w Katedrze Historii Sztuki Nowoczesnej Instytutu Nauk o Sztuce Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie. Artykuł, zatytułowany Projektowanie alternatywne, ukazuje to zagadnienie w kontekście powstałego we wczesnych latach sześćdziesiątych XX wieku Wydziału Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz utworzonej tam Pracowni Projektowania Alternatywnego przez profesorów: Andrzeja Pawłowskiego i Mieczysława Górowskiego. Przedstawiono definicje i inspiracje wynikające z działalności Ruchu „Arts & Crafts”, szkoły „Bauhaus”, tradycji skandynawskiej, a także ukazano kształtowanie tego rodzaju sztuki użytkowej przez tradycję i kulturę polską oraz sozologię.
Przedmiotem uwagi profesora Wacława Rapaka z Uniwersytetu Jagiellońskiego [Mają swoje (artystyczne) losy książki] jest przypadek artystycznie skomponowanej książki zatytułowanej Mouvements [Ruchy] autorstwa Henriego Michaux i zainspirowanego nią spektaklu przygotowanego przez kanadyjski zespół baletowy Compagnie Marie Chouinard. Intersemiotyczny wymiar książki Mouvements autor artykułu próbuje wpisać w intermedialny aspekt baletowego spektaklu.
Doktor Karolina Szymczak z Uniwersytetu Gdańskiego przedstawia inspiracje biblijne w literaturze młodopolskiej (W kręgu młodopolskich inspiracji biblijnych – Pieśni nad Pieśniami Kazimiery Zawistowskiej). Autorka podkreśla, że na przełomie XIX i XX w. Biblia stanowiła cenne źródło inspiracji, a artyści postrzegali ją w sposób zindywidualizowany. Wśród poetyckich portretów postaci biblijnych wyróżnia się wizerunek Maryi przedstawiony przez Kazimierę Zawistowską w cyklu zatytułowanym Pieśni nad Pieśniami. Kompozycja utworów opiera się na kanwie roku liturgicznego, postrzeganego nie z perspektywy Chrystusa, ale jego matki — od zwiastowania po śmierć na krzyżu.
Maria Tadel z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (Zobaczyć więcej. O spojrzeniu w wierszach Stanisława Barańczaka i Roberta Frosta) w swoim artykule porównuje wiersze dwóch autorów: Stanisława Barańczaka i Roberta Frosta oraz sposoby konstruowania sensów w poezji wokół metafor oka i spojrzenia. Porównanie to próbuje znaleźć odpowiedzi na pytania o to, co człowiek widzi, patrząc na świat, na drugiego człowieka i zaglądając w głąb siebie. Proponowane interpretacje prowadzą do wniosków dotyczących możliwości i ograniczeń poznawczych. Istotnym kontekstem jest rozpatrywanie Barańczaka nie tylko jako poety, ale także tłumacza wierszy Frosta.
Autorka artykułu Scripta manent. O naukowej funkcji bibliotek, profesor Teresa Wilkoń z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, skupiła się na bibliotekach średniowiecznych i ich funkcjach naukowych, podkreślając ich związek z Kościołem, który szerząc edukację w języku łacińskim przenosił ze starożytności wiele wzorcowych, inspirujących dzieł, jak np. utwory Arystotelesa, Platona, Sofoklesa. Mimo że średniowiecze europejskie nie miało tak wielkich i świetnie zorganizowanych bibliotek jak starożytność, ich sieć była dość gęsta i rosnąca aż do XV wieku. Nie stanowiły one tylko dodatku do nauki i instytucji kulturalnych, jak szkoła czy klasztor, lecz były niezbędnym warunkiem krzewienia nauki, skarbnicą wiedzy utrwalonej i dostępnej, instytucją inspirującą różne działania upowszechniające nauki humanistyczne i ścisłe, zapewniając ciągłość danych dyscyplin naukowych. Autorka przypomina Czytelnikowi, że to właśnie Średniowiecze odkrywało starożytność grecką i rzymską i to ono pierwsze przyczyniło się do połączenia kultury greckiej, rzymskiej i hebrajskiej.
Małgorzata Wronko-Szybko z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w swoim artykule The semantics of the gaze: Fazio’s Mistress in Fazio Degli Uberti’s and Dante Gabriel Rossetti’s representations w poezji Fazio degli Uberti (1305-1367) oraz malarstwie Dantego Gabriela Rossettiego (1828-1882), poszukuje konwencji i oczekiwań związanych z płcią i seksualnością.
Zapraszamy na stronę internetową czasopisma!